In de rubriek ‘De OpenUp van ..’ vertelt iemand openhartig over zijn leven. Onderwerpen als zingeving, bewustwording, twijfels en inzichten komen voorbij. En hoe speelt psychologie een rol in hun leven? We vragen het in deze tweede aflevering aan OpenUp-psycholoog Zoila.
Hoe gaat het momenteel met je?
“Sinds 2 weken weer goed. Ik ben zwanger en het eerste trimester was zwaar, ik was erg misselijk en had last van vermoeidheid. Dat was best wel pittig. Ik ben midden april zwanger geraakt en dat ging samen met een hectische periode bij OpenUp. We waren volop corona-consults aan het doen, ons team ging van drie naar driedubbel. Het was veel bij elkaar. De misselijkheid was zo overheersend, dat is moeilijk uit te zetten. Sinds een paar weken is het weg en voel ik me weer mezelf. Ik kan nu dus zeggen dat het goed gaat.”
Wat geeft jou een vervullend gevoel?
“Ik denk de connectie met iemand anders, zoals een goed gesprek met mensen van wie je houdt. En tijd voor elkaar hebben, daar krijg ik energie van. De natuur heeft ook dit effect op me. Ik merkte tijdens de lockdown dat ik het bos en het strand miste. Na een bezoek aan de natuur kan ik me echt weer opgeladen voelen. Het is een manier om los te komen van alles wat in m’n hoofd zit. Het is niet zo dat dit me minder goed lukt als ik niet de natuur in trek, het gaat alleen meer vanzelf. Ik stap even uit de hectiek van het alledaagse leven.”
“Datzelfde effect vind ik door yoga en meditatie. Maar door de drukte van de laatste maanden, vond ik het moeilijk om die rustmomenten in mijn nieuwe routine te krijgen. Ik merkte dat ik vooral in de beginperiode van de lockdown veel met werk bezig was, minder mensen sprak. Daardoor bleef ik ook meer nadenken over werk na werktijd. Ik wilde weer wat tijd maken voor yoga, maar deed dit altijd in groepsverband. Ik moest dus thuis aan de slag. Het duurde wel even voordat ik het weer heb opgepakt.”
Hoe pas je psychologie toe in je dagelijkse leven?
“Als je met de opleiding Psychologie start, dan doet dat veel met de bewustwording van je eigen gedachten, gevoel en gedrag. En dat van anderen, maar in het begin vooral bij jezelf. Die bewustwording is echt belangrijk, want het is altijd de eerste stap als je iets wil veranderen. We willen vaak een quick fix, maar als je in dat proces de bewustwording overslaat, dan krijg je nooit een langdurig effect. Je moet jezelf leren kennen door je gedachten, gevoel en gedrag te onderzoeken. Ik ben soms ook wel benieuwd hoe ik me ontwikkeld zou hebben als ik een andere opleiding was gaan doen.”
“Toen ik in mijn carrière ook met andere vormen van therapie in aanraking kwam, heb ik meer geleerd over waardegericht leven. Wat zijn mijn waarden en hoe kan ik daar elke dag iets mee doen? Dat geeft me ook houvast op dagen dat ik me minder goed voel. Toen ik zo misselijk was, paste ik dit ook toe. Mijn waarden zijn ‘verbinding houden met anderen’ en ‘zelfzorg’. Op dagen dat ik me beroerd voelde, probeerde ik toch even een vriendin te zien, gezond te koken, of even een wandeling te maken. Zo staar ik me niet blind op die misselijkheid en kan ik naar het grotere plaatje kijken. Als je je waarden kent en dit toepast, kan dit je ook meer zingeving geven.”
Hoe ga je om met teleurstellingen?
“Wat mij helpt, en dat is best een open deur, is dit delen met iemand die je goed kent. Houd je het bij jezelf, dan blijf je malen erover. Ik probeer ook vaak te kijken of ik mezelf toch nog wat credits of een compliment kan geven, over een positief aandeel van de situatie. En na een tijdje vraag ik mezelf wat ik van de teleurstelling geleerd heb. Dat zie je vaak niet meteen, maar na verloop van tijd.”
“Ik probeer eigenlijk altijd wel op zoek te gaan naar wat positiviteit. In mijn pubertijd kon ik dat lang niet altijd, maar door mijn opleiding en tijdens het volwassen worden, heb ik geleerd om ook positieve dingen te zien. Ik ben geen positiviteitsgoeroe, overigens. Maar wie een situatie van twee kanten kan bekijken, krijgt ook een genuanceerder beeld. Het gaat dus ook om bewustwording over wat een situatie heeft opgeleverd. Ik gebruik dit daarom zelf ook om niet te lang in de put te blijven zitten na een teleurstelling.”
Wat leer je van de sessies die je hebt met cliënten?
“Het mooie van de sessies is dat we op heel veel vlakken zo hetzelfde zijn. Mensen denken dat ze met iets raars of geks komen, maar na een paar jaar als psycholoog te werken, heeft het grootste deel wel overlap met elkaar. Ook door corona kwamen mensen met veel dezelfde soort problemen en situaties, omdat we dezelfde gebeurtenis aan het ervaren waren.”
“Ik word nog steeds verrast door de kwetsbaarheid en openheid van de mensen die ik spreek. In korte tijd kom je tijdens een behandeling dicht tot elkaar, omdat iemand zich openstelt en durft te vertellen wat er speelt. Je openstellen kan je zoveel opleveren. Soms zijn mensen geneigd om dingen lang voor zich te houden, terwijl het erg kan opluchten op het erover te hebben. Ik ben door mijn werk ook gemotiveerd geraakt om sneller open en eerlijk te zijn over mijn gevoel. Dat heeft altijd een positief effect.”
“Ik heb voor mijn tijd bij OpenUp met mensen met trauma’s gewerkt en veel geleerd over veerkracht. Ik heb vaak met veel bewondering geobserveerd hoe mensen na een enorme tegenslag toch weer hun leven oppakken. Mede hierdoor ben ik overtuigd van de enorme veerkracht van de mens. Toch zijn we in het dagelijks leven vaak meer bezig met de dingen die niet goed gaan. Dat is ook niet gek, ons brein is altijd gefocust op wat er beter kan. In veel situaties is dat te verhelpen, maar niet als het over ons gevoelsleven gaat, of situaties waar je simpelweg geen controle over hebt.”
Wanneer uit zich dat nog meer?
“Je merkte het ook tijdens de lockdown. Veel mensen bleven maar focussen op zaken waar ze geen invloed op hadden. Dat is enorm frustrerend en zinloos. In de OpenUp-sessies zoeken we daarom naar zaken waar je wel invloed op kan uitoefenen. Ik vind het daarnaast bijzonder om te merken dat je ook naar de positieve aspecten van een nare situatie kan kijken. Zoals in het geval van corona: meer tijd doorbrengen met het gezin, geen reistijd naar het werk en meer autonomie om je eigen tijden in te delen.”
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt?
“Dat je mag staan voor wat je gelukkig maakt en waar je blij van wordt. Ik denk dat ik in bepaalde periodes in mijn leven erg gefocust was op dingen die ik wilde halen, zoals een opleiding of baan. Ik was vaak bezig met het einddoel in plaats van het proces. Daardoor vergat ik mezelf af te vragen: maar vind ik het ook leuk? Word ik er blij van? Voor die weg mag je ook kiezen. Het draait niet om dingen die belangrijk líjken. Als je er niet van geniet, dan is het kennelijk niet belangrijk genoeg voor jou.”
“Dat besef heeft me wel tijd gekost. In mijn kindertijd wilde ik laten zien dat ik iets kon, en presteren. Als je dat op jonge leeftijd vaak tegen jezelf zegt, dan is dat best hardnekkig als je volwassen bent. Ik wist ook niet zo goed waar ik blij van werd, omdat ik er niet bewust mee bezig was geweest. Nu gaat dat veel makkelijker. Ik check regelmatig in bij mezelf en vraag me dan af; word ik echt blij van dit proces of ligt de focus alleen maar op het einddoel? En is het einddoel nu echt zo belangrijk of lijkt dit maar zo? Het is natuurlijk niet dat ik in het leven alleen maar dingen kan doen waar ik blij van word, maar het is voor mij wel een belangrijk aandachtspunt.”