Steeds meer scholen introduceren buitenlokalen waar allerlei lessen worden gegeven. De frisse lucht is goed voor iedereen, zo blijkt ook op de Vondelschool in Aerdenhout. 

Een zonnige donderdag in Aerdenhout, waar klas 7B plaats heeft genomen in het buitenlokaal. Rekenwerk en spellingsopdrachten voor hen. Alles ligt op de houten tafels die gemaakt zijn van bomen die twee jaar geleden omwaaiden bij een storm. De kinderen zitten op boomstammen, plat of rond. Om hen heen allemaal houtsnippers, die het gebied van het buitenlokaal bedekken. 

De groep krijgt een cijfer tussen duizend en vijftigduizend op een post-it op hun voorhoofd geplakt en moet door middel van vragen achterhalen welk nummer ze hebben. Om vervolgens elkaar te rangschikken van hoog tot laag. De leerlingen lopen rond en zijn actief. “Dat is toch wel ingewikkelder in een klaslokaal”, aldus lerares Marloes Gosewehr. 

Sinds vorig schooljaar is het buitenlokaal in gebruik. “De vrienden van de school hebben geld bij elkaar gezameld om het buitenproject in gang te zetten. Zo werd er een nieuwe bestemming voor de bomen bedacht.” Er worden buiten allerlei lessen gegeven. Rekenen, spelling, of iets creatievers. “Er is ruimte om even een spelletje te doen, maar daarna kan je ze ook serieus aan het werk zetten. Je kan net even iets meer dan in de klas.” 

Haar lesmateriaal heeft Gosewehr daarom wel aangepast aan het buitenlokaal. “Ik bedenk wel echt een extra element zodat de leerlingen even lekker echt bezig zijn.” De leerlingen zitten natuurlijk al veel in het lokaal, dus als je dan buiten bent dan moet je ze wel even laten bewegen, vindt Gosewehr. “Soms laat ik ze even een rondje rennen als ze een beetje onrustig zijn, dan kunnen ze daarna weer aan de slag. 

Meer beweging: gezonde kinderen
IVN Natuureducatie zet zich volop in voor meer buitenonderwijs. “We stimuleren dan om kinderen meer te laten bewegen”, vertelt Vivian van Deel, projectleider van de Nationale Buitenlesdag. De buitenlessen zijn een mooie aanvulling op de lessen binnen, en de mogelijkheid tot meer beweging zorgt voor gezondere kinderen en kunnen zorgen voor betere leerprestaties, aldus Van Deel. “Na een beetje beweging hebben ze weer meer concentratie. De frisse lucht en het daglicht draagt bij aan minder vermoeidheid en een betere stemming.”

Buitenlessen bieden vooral ook een goede mogelijkheid voor afwisseling, of om iets wat binnen geleerd is in de praktijk uit te voeren, aldus Van Deel. “Denk aan lessen die in spelvorm kunnen worden gegeven.”

De lessen kunnen wat Gosewehr betreft bijna altijd wel buiten. “Regen is natuurlijk niet optimaal, maar als het koud is kan je ook goed aangekleed buiten zitten. En bij erg warm weer zetten we parasols neer.” Laatst was het een keer wat winderig, waarop werd besloten om toch maar naar binnen te vertrekken, vertelt de lerares. “De papieren bleven toen niet op tafel liggen, dus dan is het niet handig.

Dat beaamt ook Van Deel. “Zelfs in de regen kan je leerlingen een regenmeter laten maken, deze laten afmeten en aflezen, als je dat zou willen. Om zo het verschil tussen millimeters en centimeters uit te leggen. Maar slecht weer is natuurlijk wel gewoon slecht weer.”

Alle klassen van de Vondelschool krijgen lessen in het buitenlokaal, van de bovenbouw en onderbouw tot kleuters. Er is geen rooster, ‘s ochtends meldt de leerkracht op welk tijdstip hij of zij even buiten wil zitten met diens klas. “Dat gaat allemaal heel soepel eigenlijk.” 

Moestuin om bij te houden
De Vondelschool is omringd door groen en heeft een flink schoolplein. Als een andere klas naar buiten komt om even te spelen, loopt niemand elkaar daarom in de weg. “Dat is natuurlijk wel een luxe die niet alle scholen hebben”, beaamt Gosewehr. Inmiddels zijn de eerste leerlingen klaar met hun werk. “Juf, mag ik even een rondje rennen?”, vraagt een van hen. 

Ook de moestuin die aan het buitenlokaal grenst, trekt de aandacht. Een mooie plek, in de schaduw van een boom, waar van alles groeit. Ook hier kunnen alle klassen gebruik van maken. Er worden niet echt strakke moestuinlessen gegeven, aldus Gosewehr, maar een aantal groepen onderhouden de tuin onder leiding van conciërge Remco de Vries. “Vorige week hebben we radijsjes geplukt”, vertelt een leerlinge. “Juf, ik ben klaar, mag ik even de moestuin in?” 

Het zorgt voor wat afgunst. “Waarom mogen zij in de moestuin en wij niet?”, zegt er een. Maar dat is buiten niet anders dan binnen. De afleiding, die ligt altijd op de loer. “Als er een bij langsvliegt dan zijn ze wel even afgeleid”, aldus Gosewehr. “Maar in de klas zijn er ook geluiden, zowel binnen als van buiten. Dat is niet extra storend. Die bij kan ook in de klas vliegen.” 

De nieuwe setting is voor iedereen altijd even wennen in het begin, vertelt Van Deel. “Opeens is er meer ruimte. En leerlingen zijn gewend dat er wordt gespeeld op het schoolplein.” Zij moeten dus wel wennen aan het feit dat ze moeten opletten en er ook gewerkt moet worden. “Maar eenmaal gewend zie je veel plezier en enthousiasme bij de leerlingen.” 

In de verte klinkt muziek uit een lokaal, een klas zingt mee. Sommige leerlingen zitten buiten aan hun rekenwerk, anderen zijn al klaar. Af en toe gooit iemand met een houtsnipper. “Ga maar even een rondje rennen”, roept Gosewehr als iedereen zo goed als klaar is met zijn werk. De groep verdwijnt, de ene langzamer dan de andere, richting een ander deel van het schoolplein. “Die luxe zou je soms ook wel willen als je binnen zit, maar dan is het een grotere onderneming.”