Op de werkvloer hebben introverte mensen het soms moeilijk, terwijl zij ook veel te bieden hebben. De clichés zijn daarnaast hardnekkig. Maar als je weet waar je kracht ligt, kan je dat inzetten om jezelf te profileren, aldus twee experts.

Een werkgever is gebaat bij een team van zowel introverten als extraverten. Beiden bezitten kwaliteiten die van waarde zijn. Zo hebben introverten een lange concentratieboog en denken zij vaak goed over beslissingen na. Extraverten verliezen sneller hun interesse en laten taken daardoor soms versloffen, maar kunnen ook sneller schakelen en beter met prikkels omgaan. Toch zijn er veel misverstanden over introverten.

“We moeten af van het idee dat iemand die introvert is iets mankeert”, aldus Liesbeth Smit, zelf introvert en schrijfster van de bestseller ‘Ik moet nog even kijken of ik kan’. Ze schreef het boek omdat er nog weinig informatie was over het onderwerp en Amerikaanse bestsellers niet beschreven hoe het in ons land eraan toegaat. “Mensen denken dat introversie een probleem is. Dat die persoon iets moet veranderen of zich anders moet opstellen. Maar dat werkt juist niet. Het draait om een andere benadering.” Het heeft vaak geen zin om aan een introvert te vragen om zich meer te profileren, of meer te netwerken, aldus Smit. “Daarmee haal je iemand uit zijn natuurlijke gedrag.”

Meer laten zien
Dat beaamt ook Marloes Bouwmeester van trainingsbureau De Succesvolle Introvert. “Ik merkte in mijn vorige baan bij vergaderingen dat ik pas wist wat ik wilde zeggen als iedereen al buiten stond. In functioneringsgesprekken kreeg ik te horen dat ik me meer moest laten zien en horen.” Bouwmeester moest voor haar werk als onderwijskundige docenten begeleiden en vergaderingen leiden, maar merkte dat ze daar problemen mee had. “Een introvert heeft een andere manier van communiceren. Ze zijn gevoelig voor prikkels en houden zich op de achtergrond in groepen of nieuwe situaties. Dat is bijna een natuurlijk, lichamelijke reactie.”

Waar een extravert tegelijk kan praten en nadenken, zet een introvert eerst de gedachten op een rij, wordt er geput uit eigen ervaringen en luisteren ze naar wat anderen zeggen, voordat ze tot een oordeel komen. “Vaak worden ze gedwongen om al eerder iets te zeggen, terwijl ze hun mening nog aan het vormen zijn”, aldus Bouwmeester.

Goede voorbereiding
Smit heeft daarom geleerd om toch nog ergens op terug te komen, ook al is het een halfuur eerder in de vergadering besproken. “Je moet vooral niet je mond houden. En op die manier doe je toch mee.” Om goed mee te kunnen draaien op de werkvloer is een goede voorbereiding dan ook cruciaal, aldus de schrijfster. “Zo houd je de controle over de situatie. Je weet waarom je daar zit, wat er moet gebeuren en wat er van je verwacht wordt. Het is iets meer werk, maar zo komt er minder snel iets onverwachts op je pad.” Ook Bouwmeester benadrukt het belang van een goede voorbereiding. “Zo weet je wat je kan verwachten en kan je met de verschillende scenario’s rekening houden.”

Eén op de drie mensen is introvert, aldus Smit. Dat kan voor botsingen zorgen op de werkvloer. “Het gaat erom dat je de ander in zijn waarde laat en ziet waar je elkaar over en weer kunt versterken” Er wordt nu vaak een waarde-oordeel gegeven, ook aan extraverten, zegt Smit. “Er zijn zoveel clichés. Maar het kan ook heel goed werken, een combinatie van de twee.” Ook Bouwmeester denkt dat het helpt om elkaars sterke punten te zoeken. “Als je van elkaar weet hoe je het liefste te werk gaat, dan word je niet snel verrast. Ga op zoek naar waar jij in uitblinkt.”

Hardnekkige clichés
De misverstanden rondom introversie moeten de wereld uit, vinden de twee. Er is nog veel verwarring over en de clichés zijn hardnekkig. “Introverten zijn niet assertief, niet sociaal, tonen een gebrek aan initiatief”, aldus Bouwmeester, “maar aan de andere kant zijn die meningen er ook over extraverten, die haantje de voorste willen zijn en geen rekening houden met anderen. Het gebeurt dus in beide kampen.”  

Smit herinnert zich een bijeenkomst bij een gemeente, waar ze een lezing gaf over het onderwerp. “Ik sprak daar over de valkuilen en de voordelen van introvert zijn. Het kan een emotioneel onderwerp zijn, en iemand liep dan ook huilend weg. Als je er rustig over kan spreken en het onderwerp kan ontdoen van oordelen over goed en slecht, dan ligt er een wereld vol mogelijkheden.”

Verschillende kwaliteiten
Volgens Bouwmeester helpt het ook niet dat er in personeelsadvertenties vaak gevraagd wordt om extraverte kwaliteiten. “Werknemers moeten spontaan zijn, enthousiast, snel kunnen werken. Maar er wordt nooit gevraagd om loyaliteit of iemand die goed werk aflevert of altijd op tijd klaar is.” Als een derde van de mensen dingen op een andere manier aanpakt, kan je niet van iedereen verwachten om op dezelfde manier te werken. “Extraverte kwaliteiten moeten niet de norm zijn.”

Blijf vooral jezelf, benadrukken beiden. “Probeer je niet anders voor te doen, want dat kost erg veel energie en kan op het werk soms in een burn-out resulteren”, aldus Smit. “Trek dus aan de bel als je merkt dat je niet mee kan komen of problemen hebt op de werkvloer. Ik had achteraf gewild dat ik dat eerder had gedaan.” Rond haar veertigste ontdekte Smit pas dat ze introvert was. “Er was opeens een woord voor en ik herkende me in boeken die ik erover las. Ik weet nu dat ik behoefte heb aan bepaalde dingen, zoals een werkplek waar niet te veel rumoer is. Dat helpt me.”

De kantoortuin, nu een populaire plek op menig kantoor, werkt daarom niet goed voor veel introverten. “Het is veel te onrustig daar, maar een stille plek is wel echt een vereiste.” Voorheen werd Smit gek op een drukke werkplek en dacht ze dat het aan haar lag. “Doe ik iets fout, vroeg ik me af. Maar als je zoiets bespreekbaar maakt en vraagt om een rustige werkplek, al is het maar een deel van de dag, dan wordt het echt beter.”