Maaike de Haan ontwikkelde een training met als thema werkgeluk. Daarmee wil ze werknemers aan het denken zetten en vooral ook uitval voorkomen.
De vraag ‘wat is werkgeluk?’ zal voor veel mensen een lastige zijn. “Ze kunnen de woorden niet vinden, mede omdat ze er nooit gesprekken over voeren”, aldus arbeids- en organisatiedeskundige Maaike de Haan. “Ze hebben een baan, een contract. Maar in de praktijk zie je dat de relatie tussen de werknemer en werkgever niet altijd de nodige aandacht krijgt.” Pas als het misgaat krijgen ze weer contact, en dat moet volgens De Haan anders. “Er moet oprechte aandacht zijn voor de mens in zijn totaliteit. Dat verdient de tijd en ruimte als continu onderdeel in de bedrijfsvoering. Niet alleen als de beoordeling nadert.” Als je mensen regelmatig over hun werk laat nadenken, maken ze mogelijk andere keuzes en roesten ze niet vast in een baan, voegt ze toe.
Daarom bedacht De Haan een online training, een idee dat ontstond toen ze als deskundige met mensen sprak die niet lekker in hun werk zaten. “Ze zitten in een proces van ziekteverzuim terwijl de oorzaak niet medisch was. Daar werd niet goed over gesproken op het werk. Vragen als, wat drijft je? Of waardoor denk je dat je niet de juiste energie hebt voor je werk?” Ze wil met de training iets doen om mensen zelf stappen te laten maken om dat gevoel te veranderen. “Een online training zorgt er daarnaast voor dat er veel meer mensen te helpen zijn dan alleen mensen die in mijn praktijk komen.”
Niet tijd- en plaatsafhankelijk
Ook merkte De Haan, eigenaar van advies-, organisatie- en coachingsbureau DHCwerkt, dat de klant behoefte had aan een online programma. “Ik volgde zelf eens een online training in yoga en vond het fijn dat het niet tijd- en plaatsafhankelijk was.” Dat is voor de werkgever ook een voordeel. “Zij willen ook aandacht besteden aan werkgeluk en werkplezier, maar als puntje bij paaltje komt moet de medewerker dan tijd vrijmaken en dat kost weer geld. Dat zorgt voor een spagaat.” Na wat overwegingen over hoe de werknemer toch te bereiken is, kwam ze uit bij een elearning. “Daarmee kunnen ze zelf aan de slag, thuis of op het werk en op een zelf gekozen tijdstip.”
Haar doelgroep is breed, heel werkend Nederland eigenlijk. “Alle werknemers lopen immers tegen dezelfde problemen aan. Noem de die vijftigplussers willen fit blijven, dat is een grote uitdaging. Maar ook het behouden en aantrekken van nieuwe vakmensen houdt velen bezig.” De Haan is veel bezig met werkdruk en belasting. “We worden vaak gevraagd voor verdiepend onderzoek naar werkdruk en psycho-sociale arbeidsbelasting. Dat gaat over nee durven zeggen, de juiste keuzes maken. De doelgroep van 25- tot 40-jarigen komt daar veel bij in beeld. Die groep heeft veel te maken met stress, vanwege bijvoorbeeld een lastige werk-privébalans.”
Na vele gesprekken over werkgeluk en ziekteverzuim, ging De Haan aan de slag met de elearning. Mensen die een coach erbij willen om enkele gesprekken mee te voeren, kunnen een upgrade aanschaffen. Anderen kunnen zelfstandig aan de slag. De Haan wil iets betekenen voor werknemers en ze daadwerkelijk helpen en inzicht geven. Een beoordeling op het werk kan soms heel eenzijdig zijn, er worden weinig argumenten opgevoerd, benadrukt ze. “Vaak krijgt iemand een vragenlijst om in te vullen voordat een beoordelingsgesprek plaatsvindt, maar komt er geen vervolg daarna. Maar dit is een momentopname. Het vervolg is veel belangrijker. Wat kan jij doen om jouw werkgeluk te bevorderen, daar sluit de elearning bij aan. Zelf de regie pakken en weten aan welke knoppen je moet draaien. Hopelijk helpt de training bij het onder woorden brengen van gevoelens tijdens zo’n beoordelingsgesprek.”
Moeite met werkdruk herkennen
De Haan ziet ook dat mensen het moeilijk vinden om werkdruk te herkennen. “Ik heb nog nooit iemand gesproken die zei: ik heb veel werkdruk. Ze beginnen over hoofdpijn of andere medische klachten. Met zo’n beoordelingsformulier kunnen ze daarnaast weinig en het zorgt niet voor acties of een andere aanpak.”
Organisaties worden zakelijker, er wordt meer gestuurd op prestatie dan op wie je bent als persoon, aldus De Haan. “Maar we hebben sociale steun of steun van de werkgever nodig om in balans te blijven.” Ook het groeiende aantal freelancers zorgt voor veranderingen. “Het zorgt voor minder betrokkenheid bij anderen. Je krijgt minder feedback, bij een lastige klant is er niet iemand bij wie je even kan leeglopen. En aan wie vraag je hulp als je dat nodig hebt? Het gaat dan om je bloot durven stellen bij mensen uit je netwerk.”
Een van de onderdelen in de elearning is het benoemen van de eigen talenten. Volgens De Haan verliezen we die vaak uit het oog. “Deze mensen komen vervolgens bij de bedrijfsarts en zijn dan al ver af komen te staan van hun eigen talenten en drijfveren. Dat heb je alleen niet meteen door, want het gebeurt in stapjes.” Daarnaast kom je dan pas in actie als het al misgegaan is, wat ook voor de werkgever duurder is. “Een volwassen gesprek faciliteert al een boel, de arbeidsrelatie wordt zo onderhouden en er wordt tijd en ruimte voor gemaakt.” Stop dus niet met praten en blijf in contact met je werknemer of werkgever, tipt De Haan. “Een luisterend oor levert soms al veel op, en probeer samen tot een oplossing te komen.”
Inzetbaarheid vergroten
De elearning heeft enkele oefeningen om iemands inzetbaarheid te vergroten. “Hoe kan je een taak interessanter maken of afstoten omdat het te veel werktijd vraagt. Hoe kan de workload beter verdeeld worden.” Dat kan ook in teamniveau worden besproken, zegt De Haan. Denk aan vragen als: wie ben jij en wat vind jij leuk om te doen. “En kijk ook vooral naar de werkplek. Sommige bedrijven hebben kantoortuinen, maar niet iedereen wordt daar gelukkig van.”
De Haan hoopt dat de elearning mensen inzicht geeft in hun gedrag, laat zien wat hun talenten zijn en ervoor zorgt dat ze beter onder woorden kunnen brengen hoe ze zich voelen op de werkplek. “Ik wil me inzetten voor gedragsverandering, in kleine en praktische stappen. Het draait om positieve veranderingen, en daar hebben mensen zelf de controle over.”